WARMOND, 4 februari 2025 – De wegingsfactoren die zijn gebruikt in de aanbesteding van de pachtgronden in de Teylingse Boterhuispolder ondersteunen op geen enkele manier de ontwikkeling naar natuurinclusieve landbouw waar gemeente Teylingen met de (nieuwe) omgevingvisie op inzet. Natuurinclusieve boeren worden buitenspel gezet. Dit laat de Lakenvelder Boerderij Boterhuis bij monde van Fernand De Willigen in een persbericht weten. Foto Meta Knol
Volgens De Willigen blijkt dat uit de lijst met wegingsfactoren, die het pachtkantoor gisteren op hun verzoek toestuurde. Voorafgaand aan de aanbesteding hebben Lakenvelderboerderij Boterhuispolder en Stichting Wei & Water diverse keren aan de gemeente en de rentmeester gevraagd om de puntentelling te delen zodat zij, met het oog op de marktdynamiek, een concurrerend bod konden doen. Aan die verzoeken is geen gehoor gegeven, zo laat de Willigen weten.
De nu openbaar gemaakte puntentelling laat zien dat een natuurinclusieve boer op basis van officiële certificaten zo’n 1000 punten kan verdienen: biologisch gecertificeerd (250 punten), bijzonder runderras (225 punten), natuurboer certificaat (150 punten), deelname aan weidevogelbeheer (100 punten) duurzame & diervriendelijke stal (165) punten (totaal 890 punten). Daarnaast worden voor iedere geboden euro 10 punten toegekend. De Willigen vertelt dat dit betekent dat een bod dat €100 per hectare hoger is, dus alle niet-financiële doelen teniet doet.
Volgens De Willigen moeten ook de kosten van mest worden betrokken bij de financiële afweging. “Sinds 2024 mogen boeren met relatief veel koeien ten opzichte van hun land minder mest uitrijden. Het teveel aan mest moet worden afgevoerd van de boerderij en dat kost geld. Een boer betaalt hier op dit moment zo’n €30 per kubieke meter mest voor. Op het pachtland dat in de Boterhuispolder uitgegeven wordt, mag 20 kuub drijfmest uitgereden worden. Dat vertegenwoordigt een waarde van €600 per hectare. Uitrijden van de mest door een loonwerker kost zo’n €100 per hectare. Daarmee kom je op een ‘mestwaarde’ van €500 per hectare natuurgrasland. Anders gezegd: voor elke hectare natuurgrasland bespaart een boer € 500 kosten op de afvoer van mest. Door dit bedrag bovenop de reguliere pachtprijs te bieden, heeft deze boer dus geen extra kosten”.
Serieus meebieden onmogelijk
De Willigen vertelt verder dat boeren zonder mestoverschot geen kosten hoeven te maken voor de afvoer van mest. Voor hen valt er dan ook niets te verrekenen vanuit de mestboekhouding en is de normale pachtprijs leidend. Die wordt door hen onder meer berekend op basis van de grasopbrengst. Het betekent dat boeren zonder mestoverschot geen kans maken om een concurrerende bieding te doen, wanneer er geen passende extra voorwaarden in de aanbesteding worden meegenomen, aldus De Willigen. De natuurinclusieve boer wordt dan dus buitenspel gezet.
Gemeente verschuilt zich
Het college van B&W van gemeente Teylingen publiceerde gisteren een brief waarin zij wederom achter het Didam-arrest schuilt. Dit arrest geeft volgens De Willigen echter alle ruimte om belangen op een andere manier af te wegen.
“We willen er daarnaast op wijzen dat de gemeente in de afgelopen jaren in diverse beleidsdocumenten, waaronder de nieuwe omgevingsvisie, heeft uitgesproken te willen koersen op natuurinclusieve landbouw en dat men de bescherming van zeldzame rassen prioriteit wil geven. Het Didam-arrest biedt alle ruimte om deze uitgangspunten concrete invulling te geven via de wegingscriteria in deze aanbesteding.” Lees hier de brief van de gemeente.
Financieel gewin doorslaggevend
Op de Lakenvelder Boerderij zegt men het treurig te vinden om te moeten constateren dat bij een maatschappelijke belangenafweging in de gemeente Teylingen, het financieel gewin op de korte termijn de doorslaggevende factor is. “We zijn ons ervan bewust dat veel gemeenten, waaronder Teylingen, de komende jaren voor budgettaire uitdagingen staan die vele groepen in de samenleving raken en dat het budget ergens vandaan moet komen. Dat neemt niet weg dat ook de historie, de toekomst en andere dan financiële waarden in de besluitvorming meegenomen moeten worden. Om nog maar niet te spreken van de (private) fondsen die door Stichting Wei & Water worden aangesproken om het gebied aantrekkelijker te maken”, aldus De Willigen.
Het paard achter de wagen
Het college schermt in haar brief ook met een door de nieuwe beoogde pachter aangeboden samenwerkingsvoorstel aan de Lakenvelder boerderij, zo zegt De Willigen. Dit terwijl de voorwaarden in het gemeentelijke pachtcontract dit verbieden. Er is echter rond dit onderwerp geen contact geweest met de Lakenvelder Boerderij. Volgens De Willigen is de kans groot dat met de opgedreven grondprijzen samenwerking onmogelijk is.
“Het is natuurlijk fantastisch wanneer een intensieve boer probeert te extensiveren door in te schrijven op dergelijke pachtgronden”, zo laat De Willigen weten. “Wanneer dit er echter toe leidt dat boerderijen moeten verdwijnen die deze stap naar extensivering in het verleden al gemaakt hebben, dan wordt het paard achter de wagen gespannen. Er wordt dan per saldo geen enkele extra hectare landbouwgrond geëxtensiveerd. Ook voor de nieuw beoogde pachter is dat geen fijn vooruitzicht. Het valt de biedende boer niet aan te rekenen, maar van een overheid – nota bene de eigen gemeente – verwacht je niet dat ze deze dynamiek aanslingert”, aldus De Willigen.