Toespraak 4 mei van B en W

4 mei gaat over …….

4 mei gaat over mensen die niet zijn teruggekomen.

4 mei gaat over dromen die zijn verwoest, over angsten die zijn gebleven.

4 mei gaat over gewonde burgers die helden waren en dat met hun leven hebben

     moeten bekopen.

4 mei gaat over onze joden die zijn weggevoerd en een lege plek achterlieten.

4 mei gaat over onze gevallen inwoners.

4 mei gaat over kwetsbaar, over weerloos.  

Wat kunnen wij, jong en oud, samen doen om de herinnering levend te houden en om er bewust van te zijn dat oorlog nooit meer mag!

Morgen is het 65 jaar geleden dat er een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog. Vanavond herdenken wij de slachtoffers die vielen in ons eigen land, in Europa, in Indië en in de concentratiekampen. We herdenken de mensen die weliswaar de oorlog overleefden, maar die door die oorlog getekend door het leven gaan. Ook is dit het moment om de jonge mannen en vrouwen te gedenken die in vredesmissies hun leven lieten. Afgelopen maand zijn weer twee jonge mensen omgekomen in Uruzgan, die daar op vredesmissie waren.

Bij deze herdenking staat u zelf wellicht in stilte ook stil wat oorlog en vrede met u doet. Hoe u mee kunt helpen aan een wereld van vrede, in uw eigen woonomgeving, waarbij wij er zijn voor elkaar, waar discriminatie niet aan de orde is, waar het veilig wonen is.

Rond 4 mei krijgen de overlevenden van de Tweede Wereldoorlog de mogelijkheid hun verhalen te vertellen en op ons over te dragen. Wat het ook betekent om met die last van oorlog te moeten leven. Het is het verhaal, dat het verdiend om verteld te worden. Net als al die andere verhalen, juist nu velen de oorlog niet bewust hebben meegemaakt, moeten wij ons tot het uiterste inspannen om de herinnering levend te houden. Na zoveel jaren is een terugblik nog steeds van groot belang, want wat toen plaats vond is voor jullie jongens en meisjes en u allen nauwelijks te begrijpen en voor de oude generatie moeilijk onder woorden te brengen. Om in herinnering te houden wat oorlog en vrede is. Hoe kostbaar vrede voor ons allemaal is.  

Voor jullie jongens en meisjes maar ook voor jullie ouders is de oorlog een ver verleden. De zwart/wit beelden die we zien, de versnelde projectie – de haperende geluidskwaliteit en de zo ouderwets ogende mensen in de films, zijn voor jullie nu wel heel erg films van vroeger geworden.

Ook de ooggetuige van toen, jullie opa’s en oma’s, of zelfs overgrootouders, maar in de oorlogsjaren zelf nog kinderen, zijn nu in jullie kinderogen oude mannen of vrouwen.  

Waar mensen vroeger, pas veel later de bewegende beelden van hun tijd zagen, zien kinderen dagelijks het wereldnieuws in full colour of in Computeranimaties aan zich voorbij trekken. De vraag is, of deze meer eigentijdse beelden wel kunnen, wat de ouderwetse beelden niet (meer) kunnen: namelijk een diep besef laten ontstaan dat oorlog diepe, niet te genezen, wonden slaat, dat oorlog het slechtste in mensen naar boven haalt, en dat daarom oorlog niet meer moet.  

Natuurlijk bestaat er een verschil tussen ouderen en jongeren in de beleving van 4 mei. Ze zijn op een andere manier betrokken bij deze dagen. Voor ouderen die bewust de oorlog hebben meegemaakt staan de beelden van de oorlog nog dagelijks op hun netvlies. Degenen die de oorlog niet hebben meegemaakt horen de verhalen, we kunnen ons daar wel een beeld bij vormen maar hebben niet aan den lijve meegemaakt wat het is om honger te hebben, lege schappen in de winkel, te moeten bedelen om iets te eten te krijgen maar het allerbelangrijkste op de vlucht te moeten gaan voor de vijand. Met elkaar hebben we de opdracht om jaarlijks rond 4 mei de herinnering aan de oorlog te herdenken en stil te staan bij onze vrijheid. Rond 4 mei wordt ook op onze scholen aandacht besteed aan de oorlog, niet alleen de oorlog van 1940 – 1945, maar ook aan meer recentere oorlogen. Scholen adopteren de oorlogsmonumenten om zo de herinnering levend te houden. Dat is goed en belangrijk.
 

Vrijheid wereldwijd: wat is daar voor nodig?

Natuurlijk zeggen we dat het hier nooit meer oorlog mag zijn. Daar willen we met z’n allen voor zorgen. Het thema van 4 en 5 mei is dit jaar vrijheid wereldwijd: wat is daar voor nodig? Maar hoe doe je dat in een welvarende maatschappij, waarin de oorlog zo ver weg is, en waarin straks bijna niemand meer weet wat oorlog precies betekent. Hoe leggen we nieuwe generaties, maar ook onszelf uit, wat we daarvoor moeten doen.

Op dit moment bieden wij hulp in landen waar oorlog en onderdrukking heerst. Jonge militairen trekken vanuit Nederland naar diverse landen in de wereld om burgers weer een beter bestaansrecht te geven. Zij bouwen samen met hen aan wegen, scholen en hun eigen woningen. Zij dragen onze idealen uit en door onze hulp komt het vertrouwen in een betere toekomst weer terug. Niet alleen in militair verband maar ook via allerlei organisaties zetten mensen zich in voor de vrijheid door geld te doneren aan organisaties die zich inzetten voor de vrijheid, door zelf fysiek aan de slag te gaan. Talloze vormen zijn er om bij te dragen aan de vrijheid. Maar voor vrijheid en veiligheid moeten we ook in ons eigen land iedere dag onze best doen. Te vaak zien we nog beelden van zinloos geweld. Zien we hoe standpunten verharden en hoe discriminatie de kop op steekt in onze omgeving. We moeten elkaar daarop aanspreken en attent maken dat vrijheid en vrede alleen maar kan als we respect hebben voor elkaar.
 

Herinneringen

De tweede wereldoorlog heeft ook veel wonden geslagen in Sassenheim, Voorhout en Warmond. In onze drie dorpen was het verzet actief. Hielpen mensen elkaar en vonden onderduikers bij diverse gezinnen een plekje. We lagen in de vuurlinie van de bommenwerpers en bij diverse bombardementen zijn inwoners gewond geraakt. De bezetters vorderden gebouwen zoals het seminarie Warmond. Ook de bollenteelt heeft onder de oorlog te lijden gehad. De afzetmarkten waren beperkt tot het eigen land, Duitsland en Zweden. Hiervoor in de plaats is sla, radijs, andijvie, bloemkool en zelfs tabak verbouwd.